Zespół interdyscyplinarny ds. przemocy domowej

Zespoły interdyscyplinarne jako zadanie własne gminy w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz procedura „Niebieska Karta”

Nikt nie zasługuje na bicie, krzywdzenie, maltretowanie – nic nie usprawiedliwia zachowań sprawcy. Przemoc domowa występuje we wszystkich grupach społecznych, niezależnie od poziomu wykształcenia czy sytuacji materialnej. Przemoc domowa rzadko bywa jednorazowym incydentem – jeśli nie zostanie podjęte stanowcze działanie wobec sprawcy – przemoc się powtórzy.

Przemoc jest umyślną formą działania lub zaniechania, które może wystąpić jednorazowo albo się powtarzać, czyli jest związana z nieprzypadkową aktywnością, przy wykorzystaniu przewagi nad członkiem rodziny, wobec osoby wspólnie zamieszkującej lub gospodarującej oraz osoby niezależnie od wspólnego zamieszkania i gospodarowania. Przemoc zawsze narusza określone dobra osobiste (godność, nietykalność cielesną) lub prawa danej osoby (do wolności, w tym seksualnej) oraz powoduje cierpienie (krzywdy moralne) i określone szkody na zdrowiu fizycznym lub psychicznym. Dotyczy to również wywoływania poczucia niebezpieczeństwa – usiłowania dokonania czynu zabronionego. W taki sposób określa przemoc art.2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Osobami doznającymi przemocy domowej, w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu przemocy są :

  • małżonek, także w przypadku gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione;
  • wstępnych i zstępnych oraz ich małżonków (czyli rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki);
  • rodzeństwo oraz ich wstępnych, zstępnych i ich małżonków;
  • osoba pozostająca w stosunku przysposobienia i jej małżonek oraz ich wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie;
  • osoba pozostająca obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonkowie;
  • osoba wspólnie zamieszkująca i gospodarująca oraz jej wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie;
  • osoba pozostająca obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania;
  • małoletniego.

 Przemoc domowa charakteryzuje się tym, że:

  • jest intencjonalna. Przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary;
  • siły są nierównomierne. W relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Ofiara jest słabsza, a sprawca silniejszy;
  • narusza prawa i dobra osobiste. Sprawca wykorzystuje przewagę siły, narusza podstawowe prawa osoby doznającej przemocy (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.);
  • powoduje cierpienie i ból. Sprawca naraża zdrowie i życie osoby doznającej przemocy na poważne szkody. Doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że osoba doznająca przemocy ma mniejszą zdolność do samoobrony.

Pamiętaj! Zgodnie z art. 207§1 Kodeksu Karnego, przemoc jest przestępstwem.

Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy domowej, Zespół interdyscyplinarny powołuje Wójt Gminy. 

W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele, jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty, ochrony zdrowia, organizacji pozarządowych. W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą także przedstawiciele Żandarmerii Wojskowej, kuratorzy sądowi, a także mogą wchodzić prokuratorzy oraz przedstawiciele innych podmiotów niż określone w ust. 3-4 ustawy, działających na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej.

Obsługę organizacyjno-techniczną zespołu interdyscyplinarnego zapewnia Ośrodek Pomocy Społecznej, w naszej gminie jest to Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Starym Zamościu, gdzie również zespół interdyscyplinarny ma siedzibę.

Zadania zespołu interdyscyplinarnego określone są w ustawie i należą do nich w szczególności:

  • realizacja działań określonych w gminnym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie;
  • tworzenie warunków umożliwiających realizację zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej oraz integrowanie i koordynowanie działań podmiotów, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy domowej.

Zespół interdyscyplinarny tworzy grupy diagnostyczno-pomocowe w celu rozwiązywania problemów związanych z występowaniem przemocy domowej w indywidualnych przypadkach.

W skład grup diagnostyczno-pomocowych wchodzą przedstawiciele: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty, ochrony zdrowia. W skład grup diagnostyczno-pomocowych mogą wchodzić przedstawiciele innych podmiotów, specjaliści w dziedzinie przeciwdziałania przemocy domowej.

Prace w ramach grup diagnostyczno-pomocowych są prowadzone w zależności od potrzeb zgłaszanych przez zespół interdyscyplinarny lub wynikających z problemów występujących w indywidualnych przypadkach.

Zadania grupy diagnostyczno-pomocowej określone są w ustawie i należą do nich w szczególności:

  • opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach występowania przemocy w rodzinie;
  • monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy;
  • dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań.

 Procedura „Niebieska Karta”

Podejmowanie interwencji w środowisku wobec osób dotkniętych przemocą odbywa się w oparciu o procedurę „Niebieskiej Karty” i nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą.

Wszczęcie procedury następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” przez przedstawiciela jednego z podmiotów wymienionych w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej tj. przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy domowej, w obecności osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą domową.

W ramach procedury pracownik socjalny jednostki organizacyjnej pomocy społecznej:

 

1) diagnozuje sytuację, potrzeby i zasoby osoby doznającej przemocy domowej;

2) udziela kompleksowych informacji o:

a) możliwościach uzyskania pomocy, w szczególności psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej, oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób doznających przemocy domowej,

b) formach pomocy małoletnim doznającym przemocy domowej oraz o instytucjach i podmiotach świadczących tę pomoc,

c) możliwościach podjęcia dalszych działań mających na celu poprawę sytuacji osoby doznającej przemocy domowej;

3) organizuje niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, jeżeli wymaga tego stan zdrowia osoby doznającej przemocy domowej;

4) zapewnia osobie doznającej przemocy domowej, w zależności od potrzeb, schronienie w całodobowej placówce świadczącej pomoc, w tym w szczególności w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla osób doznających przemocy domowej lub innej placówce, w tym prowadzonej przez organizacje pozarządowe i stowarzyszenia, działające na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;

5) bierze udział w opracowaniu przez grupę diagnostyczno-pomocową indywidualnego planu pomocy;

6) podejmuje działania mające na celu zapobieganie zagrożeniom mogącym występować w środowisku domowym, w szczególności składa systematyczne wizyty sprawdzające stan bezpieczeństwa osoby doznającej przemocy domowej, w zależności od potrzeb określonych przez grupę diagnostyczno-pomocową;

7) może prowadzić rozmowy w szczególności o prawnokarnych konsekwencjach stosowania przemocy domowej oraz informować osobę stosującą przemoc domową o możliwościach podjęcia leczenia lub terapii, udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych lub programach psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową.

W ramach procedury funkcjonariusz Policji:

 

1) udziela osobie doznającej przemocy domowej niezbędnej pomocy, w tym udziela pierwszej pomocy przedmedycznej;

2) organizuje niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, jeżeli wymaga tego stan zdrowia osoby doznającej przemocy domowej;

3) podejmuje, w razie potrzeby, inne niezbędne czynności zapewniające ochronę życia, zdrowia i mienia osób doznających przemocy domowej, włącznie z zastosowaniem na podstawie odrębnych przepisów w stosunku do osoby stosującej przemoc domową środków przymusu bezpośredniego i zatrzymania;

4) przeprowadza, o ile jest to możliwe, z osobą stosującą przemoc domową rozmowę, w szczególności o odpowiedzialności karnej za znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od osoby stosującej przemoc domową albo nad małoletnim lub pełnoletnią osobą nieporadną ze względu na jej wiek lub stan zdrowia, oraz wzywa osobę stosującą przemoc domową do zachowania zgodnego z prawem i zasadami współżycia społecznego;

5) przeprowadza na miejscu zdarzenia, w przypadkach niecierpiących zwłoki, czynności procesowe w niezbędnym zakresie, w granicach koniecznych do zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa;

6) podejmuje działania mające na celu zapobieganie zagrożeniom mogącym występować w środowisku domowym, w szczególności składa systematyczne wizyty sprawdzające stan bezpieczeństwa osoby doznającej przemocy domowej, w zależności od potrzeb określonych przez grupę diagnostyczno-pomocową;

7) dokonuje niezbędnych ustaleń w zakresie udziału osoby stosującej przemoc domową w programach korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową lub w programach psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową;

8) informuje, w formie notatki urzędowej, zespół interdyscyplinarny o działaniach podejmowanych wobec osoby doznającej przemocy domowej oraz osoby stosującej przemoc domową, w tym w szczególności o udziale w programach korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową lub w programach psychologiczno-terapeutycznych.

W ramach procedury członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy diagnostyczno-pomocowej:

  • udzielają pomocy osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta domową;
  • podejmują działania w stosunku do osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc domową, w celu zaprzestania stosowania tego rodzaju zachowań;
  • zapraszają osobę, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą domową, na spotkanie grupy diagnostyczno-pomocowej;
  • opracowują indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą domową, i jej rodziny, który zawiera propozycje działań pomocowych;
  • rozstrzygają o braku zasadności podejmowania działań.

Grupa diagnostyczno-pomocowa wzywa osobę, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc domową, na spotkanie grupy. Spotkania z osobami, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą domową, oraz osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc domową, nie mogą być organizowane w tym samym miejscu i czasie.

Członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy diagnostyczno-pomocowej podejmują działania w stosunku do osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc domową, w szczególności:

  • diagnozują sytuację rodziny, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą;
  • przekazują informacje o konsekwencjach popełnianych czynów;
  • motywują do udziału w programach oddziaływań korekcyjno- edukacyjnych;
  • przeprowadzają rozmowę pod kątem nadużywania alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych lub leków;
  • przekazują informacje o koniecznych do zrealizowania działaniach w celu zaprzestania stosowania przemocy w rodzinie.

Jeżeli osoba, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc domową, nadużywa alkoholu, członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy diagnostyczno-pomocowej kierują tę osobę do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.

Zakończenie procedury następuje w przypadku:

  • ustania przemocy domowej i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy domowej oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy,
  • rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań.

Grupa diagnostyczno-pomocowa przekazuje do zespołu interdyscyplinarnego protokół o zakończeniu procedury NK, ,niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia sporządzenia.

O zakończeniu procedury informuje się osobę doznającą przemocy domowej oraz osobę stosującą przemoc.

Pamiętaj!

Jeżeli jesteś osobą doznającą przemocy lub świadkiem przemocy niezwłocznie powiadom o tym Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, policję lub prokuraturę.

 Gdzie szukać pomocy na terenie gminy Stary Zamość?

 

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Starym Zamościu

22-417 Stary Zamość

Tel. 84 61 63 243

 

Jednostki specjalistycznego poradnictwa działające na terenie powiatu zamojskiego.

Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Szczebrzeszynie

ul. Zamojska 29

22-460 Szczebrzeszyn

tel. 84 687 29 58

Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Zamościu

ul. Kilińskiego 32

22-400 Zamość

Tel. 84 64 12 125

 

Wykaz organizacji pozarządowych świadczących usługi dla osób i rodzin dotkniętych przemocą

Stowarzyszenie Integracji Rodzin Przystań

ul. Piłsudskiego 27A

I piętro lokal 101

Tel. 510 502 900

Wykaz jednostek zapewniających schronienie dla osób dotkniętych przemocą domową

Dom dla matek z Małoletnimi Dziećmi i Kobiet w Ciąży w Łabuniach

ul. Osiedlowa 7

22-437 Łabunie

Tel. 84 611 30 27

 

 

Skip to content